Tai–Kadai : The Central Tai - East Langauges

           กลุ่มภาษาไท - กะไดแบ่งย่อยออกเป็น 5 สาขา ได้แก่ ภลุ่มภาษาขร้า, กลุ่มภาษากัม - สุย, กลุ่มภาษาไหล, กลุ่มภาษาไทและกลุ่มภาษาอังเบโดยสาขากัม - สุย, สาขาเบและ ไทมักถูกจัดให้อยู่รวมกันเนื่องจากมีคำศัพท์ที่ใช้ร่วมกันจำนวนมากอย่างไรก็ตามการจัดแบ่งเช่นนี้มีความเห็นที่โต้แย้งซึ่งอสตเป็นเพราะมีการแทนที่ศัพท์เข้าไปในสาขาอื่นความคล้ายกันของระบบหน่วยคำทำ ใหมีนักภ ษาศาสตร์จัดสาขาขร้ากับคำสุยเป้ฯ กลุ่มกะไดเหนือทางหสึ่งและสาขาไหลกับไทเป็นกลุ่มกะไดใต้อีกทางหนึ่งแทนดังภาพตำแหน่งของภาษาอังเบในข้อเสนอดังกล่าวไม่ได้ถูกพิจารณา ไปด้วย
          กลุ่มภาษาไทยกลาง, ตะวันออกเฉียงใต้, กลุ่มประเทศไทกลาง - ตะวันออก
           ภาษาที่ใช้ในกลุ่มภาษาไทยกลาง - ตะวันออกประกอบด้วยกลุ่มภาษาเชียงแสน, กลุ่มภาษาลาว - ​​ภูไทและกลุ่มภาษาไทตะวันตกเฉียงเหนือ
             ภาษาไทกลาง-ตะวันออก กลุ่มภาษาเชียงแสนที่พบในประเทศเวียดนามประกอบด้วย
             - ภาษาไทดำ มีผู้พูดทั้งหมด เจ็ดแสนหกหมื่นคน อาศัยอยู่ระหว่างแม่น้ำแดงกับแม่น้ำดำ ทางภาคเหนือของประเทศ เวียดนาม หกแสนเก้าหมื่นคน อยู่ในแขวงคำม้วน ประเทศลาว ห้าหมื่นคน อยู่ในจังหวัดเลย ประเทศไทย เจ็ดร้อยคน อพยพเข้ามาอยู่ในประเทศไทยเมื่อ พ.ศ. 2428 ลาวโซ่งก็คือคนไทดำกลุ่มแรกที่เข้ามาสูประเทศไทยในสมัยพระเจ้ากรุงธนบุรีนอกจากนี้ยังมีผู้พูดภาษานี้ใน ออสเตรเลีย จีน ฝรั่งเศส และสหรัฐอเมริกา

            ภาษาไทดำอยู่ในตระกูลภาษาไท-กะได ภาษากลุ่มกัม-ไท สาชาเบ-ไท สาขาย่อยไท-แสก อัตราการรู้หนังสือภาษาแม่ราวร้อยละ 1-5 เป็นภาษาของชนกลุ่มน้อยที่สำคัญในเวียดนาม
            - ภาษาไทฮ่างตง เป็นภาษาหนึ่งในตระกุลภาษาไท-กะไดชาวไทฮ่างตงใช้พุดในภาคเหนือของประเทศเวียดนาม มีผู้พูด 10,000 คน (พ.ศ. 2545) ใกล้เคียงกับภาษาไทขาวและภาษาไทดำ
            ชาวไทฮ่างตั้งเป็นชาวไทกลุ่มหนึ่งที่มีประชากรประมาณ 11,000 คนประชากรกลุ่มนี้พูดภาษาไทฮ่างตุงและยังนับถือลัทธิปู่ย่าย่อยพระยาแถลงความเชื่อผีสางนางไม้ และเคล็ดต่างๆ
             - ภาษาไทขาว หรือ าษาไทค่อน มีผู้พูดทั้งหมด สี่แสนเก้าหมื่นคน พบในประเทศเวียดนาม สองแสนแปดหมื่นคน  ทางตอนเนหือของแนวแม่น้ำแดงและแม่น้ำดำ พบในประทเศลาวสองแสนคน ทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือไม่สามารถเข้าใจกันได้กับภาษาไทดำ ได้รับอิทธิพลจตากภาษาลาว จัดอยุ่ในตระกูลภาษาไท-กะได กลุ่มภาษา กัม-ไท สาขาเบ-ไท สาขาย่อยไท-แสก
            ชาวไทขาวหรือชาวไทขาวคนที่พบในพม่าคนที่มีอาการป่วยเป็นโรคติดต่อทางเพศสัมพันธ์ ไชน่าเบย์เบรค - สาขาย่อยไท - แสควอน
            - ภาษาไทแดง หรือภาษาไทโด มีผุ้พูดทั้งหมด 165,000 คน พบในประเทศเวียดนาม หนึ่งสแนสี่หมื่นคน ในบริเวณภาคกลางตอนเหนือในเขตจังหวัดทัญฮว้า พบในประเทศลาว สองหมื่นห้าพันคน ทางภาคตะวันออกเฉียงเหนือของลาว ใกล้ชายแดนเวียดนาม เป็นสวนหนึ่งของภาษาของชนกลุ่มไทในเวียดนามที่ต่างจากภาษาไทดำ จัดอยู่ในตระกูลภาษาไท-กะได ภาษากลุ่มกัม-ไท สาขาเบ-ไท สาขาย่อยไท-แสก

              ชาวไทแดง เป็นพวกเดียวกับชาวไทดำ คือไทเดิมนั้นเอง ผิดกันแต่ประเพณีการแต่างกาย คือชาวไทแดงทั่วไปแต่งกายด้วยเสื้อผ้า สีน้ำเงินแก่ (สีน้ำเงินเป็นสีประจำชาติ ของไทมาแต่อดีต การแต่างกายด้วยสีน้ำเงินแก่ ทำให้ทราบทันที่ว่าเป็๋นคนไท เพราะจีนตามปกติแต่งดำ ญวนแต่างน้ำตาลป ไทแดงมีเครื่องประดับเสื้อผ้า เป็นลูกไม้หรือเป็นลวดลายสีแดง จึงถูกเรียกว่าไทแดง
             - ภาษาไตเติก จำนวนผุ้พุดทั้งหมดไม่แน่นอน ใช้ในเมืองเติ็ก ตอนนี้จัดเป้นส่วนหนึ่งของจังหวัดเซินลาทางภาคตะวันตกเฉียงเหนือของประเทศเวียดนาม จัดอยู่ในตระกูลภาาาไท-กะได กลุ่มภาษากัม-ไท ใกล้เคียงกับ ภาษาไทแดง และภาษาไทขาว คนไตเติ๊กมีระบบอักษรส่วนตัว มีเสียงพยัญชนะ 22 เสียง สระ 13 เสียง วรรณยุกต์มี 6 เสียง สำหรับพยางค์เปิด และ 3 เสียง สำหรับพยางค์ปิดth.wikipedia.org/wiki/กลุ่มภาษาไท