Tai–Kadai : The Central Tai, Southwestern Tai languages

          "ไท-กะได" มาจากการจัดแบ่งตระกูลภาษาออกเป็นสองสาขาคือ "ไท" และ "กะได" ซึ่งเลิกใช้แล้ว เนื่องจากกะไดจะเป็นกลุ่มภาษาที่เป็นไปได้ก็ต่อเมื่อมีกลุ่มภาษาไทรวมอยู่ด้วย ในบางบริบทคำว่ากะไดจึงใช้เรียกตระกูลภาษา ไท-กะได ทั้งตระกูล แต่บางบริบทก็จำกัดการใช้คำนี้ให้แคบลงโดยหมายถึงกลุ่มภาษาขร้าที่เป็นส่วนหนึ่งของตระกูลภาษานี้
            ตระกูลภาษาไท - กะได ประกอบด้วยกลุ่มภาษาที่จัดแบ่งไว้ 5 สาขา คือ กลุ่มภาษาชร้า (อาจเรียกว่า กะได หรือ เก-ยัง), กลุ่มภาษา กัม-สุย (จีนแผ่นดินใหญ่ อาจเรียกว่า ต้ง-สุย) กลุ่มภาษาไหล (เกาะไหหลำ), กลุ่มภาษาไท (จีนตอนใต้และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้), ภาษาไท (จีนตอนใต้และเอเชียตะวันออกเฉียงใต้) ภาษาอังเบ (เกาะไหหลำ อาจเรียกว่า ภาษาเบ)
              กลุ่มภาษาไท 
              กลุมภาษาไทกลาง 
              ภาษานุง หรือชาวไทนุง เป็นกลุ่มชนซึ่งมีคึวามคล้ายคลึงกับในหลายด้าน ทั้งด้านภาษา วัฒนธรรม และเครื่องแต่งกายแบบเดียวกัน และชนกลุ่มนี้มักอยุ่ด้วยกันในหมู่บ้านเดียวกัน พวกเขาซึ่งมักถูกเรียกว่าชาวไตนุง ชนกลุ้มนี้อาศัยอยู่ทาง จังหวัดเกาบัง และ จังหวัดลางเซิน และอาจถือได้ว่าชาวไทนุงเป็นพวกเดียวกับกลุ่มชาติพันธุ์ไท-กะไดในท้องถ่ินต่างๆ ชอ
ประเทศเวียดนาม
            ภาษาโท้ บางครั้งก็ถูกเรียกว่ แกว, มอน, โฮ, ไทปูง บ้างและเป็นกลุ่มชนที่จีนเรียกว่า "ดูเยน" เป็นกลุ่มชนที่เดิมมีจำนวนมากที่สุดใน เขตปกครองตนเองกวางสีตอนใต้ มีจำนวนถึงร้อยละ 90 ของประชากรทั้งหมด ส่วนคำว่า "โท้" นั้นแปลว่าดินเนื่องจากชาวโท้สนทัดในการทำเกษตร
             โท้ ซึ่งอยู่ทางใต้ลำน้ำแคร์ (ซงเกี้ยม) ซึ่งอยู่ภายใต้ญาวโดยเฉพาะ(ส่วนทางตอนเหนือ เรียกตัวเองว่า "ไท") ซึ่งเดิมสองกลุ่มชนนี้เป็นพวเดียวกันมาแต่เดิม มีลักษณะสำคัญที่เหมือนๆ กัน แต่ต่อมมาผิดแผกไปเพราะได้รับอิทธิพลของผู้ปกครอง โท้กับไทเป็นเครือญาติใกล้ชิดกัน แต่มีความแตกต่างที่พอจะแลเห็นได้ ในชนบธรรมเนียมประเพณี เครืองแต่งกาย และการครองชีพ ความแตกต่างนี้เกิดจากต่างฝ่ายต่างห่างเหินกัน 
               ชาวนาที่เป็นเจ้าของเสาอากาศเรืองแสงมีเครื่องแต่างตัวสวยงามผิดกันกับญวน ซึ่งเคยเป็นเจ้านายมาแต่ก่อน
              ภาษาตั่ มีผู้พูดท้งหมดกว่าหนึ่งล้านห้าแสนคนใประเทศเวียดนามทางตอนเหนือและตะวันตกเฉียงเหนือใกล้กับชายแดนประเทศจีนอาจจะมีผู้พูดภาษานี้ใน ประเทศลาว ฝรังเศส และสหรัฐอเมริกา สวนใหญ่พู๔ดภาษาเวียดนาม ได้ด้วยจัดอยุ่ในตระกุลภาษาไท-กะได กลุ่มภาษากัม-ไท เขียนด้วยอักษรละติน
            นอกจากนี้ยังมีภาษาอื่นๆ อาทิ ภาษาจ้วงใต้ ในประเทศจีน, ภาษาม่านเชาลาน ภาษาซึนลาว และภาษานางในประเทศเวียดนาม ที่จัดอยู่ในตระกูลภาษาไท-กะได กลุ่ม กัม-ไท กลุ่มภาษาไท ที่แบ่งออกเป็นกลุ่มภาษาไทกลาง th.wikipedia.org/wiki/กลุ่มภาษาไท
             กลุ่มภาษาไทตะวันตกเฉียงใต้ เป็นกลุ่มภาษาไทในเอเชียตะวันออกเฉียวใต้ กลุ่มภาษานี้มี ภาษาทไย ภาษาลาว ภาษาไทยถิ่นเหนือ และภาษาไทใหญ่ เป็นต้น
             - ภาษาไทหย่า ภาษาไทยหย่า เป็นภาษาของชาวไทยหย่อที่อาศัยอยู่ทางมณฑลยูนนานของประเทศจีน ภาษานี้มีความคล้ายคลึงกันกับภาษาไทยบางคำ 
             - ภาษาปาดี มีผู้พูดทั้งหมด 1,300 คน พบในประเทศจีน 1,000 คน ส่วนใหญ่อยู่ในมณฑลยูนนาน พบลในประเทศเวียดนามทางภาคเหนือและภาคตะวันตกเฉียงเหนือ 300 คนจัดอยู่ในตระกูลภาษาไท-กะได กลุ่มภาษากัม-ไท เป็นภาษาที่มีวรรณยุกต์h.wikipedia.org/wiki/กลุ่มภาษาไทตะวันตกเฉียงใต้