ASEAN Trade Liberalization The Service Industry

         

การเปิดเสรีด้านการค้าสินค้าและรบริการ 12 สาขา อันได้แก่่ สาขาผลิตผลเกษตร สาขาประมง สาขาผลิตภัณฑ์ยาง สาขาสิ่งทอ สาขายานยนต์ สาขาผลิตภัฒฑ์ไม้ สาขาอิเล็ทรอนอกส์ สาขาเทคโนโลยีสารสนเทศ สาขาสุขภาพ สาขาการท่องเที่ยว สาขาการบิน และสาขาดลจิสติกส์ มีส่งให้ธุกิจนำเที่ยวพลอยได้รับผลกระทบต่อธุรกิจนำเที่ยวในด้านต่างๆ เช่น มคัคุเทศก์ ด้านนักท่องเที่ยว ด้านผลิตภัฒฑ์ท่องเที่ยว ด้านผุ้ประกอบการ และด้านรํบ การ้้าเสรีด้านบริากรทำให้เกิดการเคลื่อนย้ายแรงงานและการลงทุนในภุมิภาคอาเซียนอย่างหลีกเลี่ยวไม่ได ผุ้มีสวนเกี่ยวข้องกับธุรกิจนี้จึงจำเป้นต้องพัฒนาความรู้และความสามารถของตนเพื่อให้ได้ความได้เปรียบในการแข่งขัน ซึ่งมรรการดังกล่าวต้องอาศัยควสมสนับสนุนจากรัฐ ลจกางานวิจัยเรื่องนี้เป้ฯประโยชน์เชิงนโยบายและเป็นข้อคิดสำหรับธุรกิจนำเที่ยวในการรับมือกับเปิดการต้าเสรีด้านบริการ
            เนื่องจากประเทศแต่ละระเทศมีทรัพยากรไม่เท่ากัน จึงต้องแลกเปลี่ยนทรัพยากรที่ตนมีกบประเทศอื่น ซึ่งทำให้เกิดการค้าระห่างประเทศ ทั้งนี้ แต่ละประเทศจะทำการต้ากันตามสินค้าที่ตนผลิตได้ดีจนกระทั่งเมื่อ 30 ปีที่ผ่านมา ประมาณทศวรรษที่ 1980 สถานการณ์ทางการตาโลกได้เปลี่ยนแปลงไป

ประทศต่างๆ ประสบกับภาวะเศรษฐกิจถดถอย จึงต้องกำหนดมาตรการในการดีดกันทางการต้าในรูปต่างๆ เช่น ภาษีศุลกากร และรูปบบอื่น เป็นระบบที่เรียกว่า การต้าแบบที่มีการเจรจาทางการค้าระหว่างคู่ค้าหรือทวิภาคี
            การเจรจาแบบทวิภาคีทำให้เกิดการบิดเบือนเรื่องราคาสินค้าและราคาปัจจัยการผลิต อันนำไปสู่การจัดสรรทรัพยากรที่ไม่มีประสิทธิภาพ เมื่อปัญหานี้รุนแรงขึ้น ประเทศต่างๆ ในโลกจึงเจรจาร่วมกันเพื่อจัดกฎระเบียบทางการต้าระหว่างประเทศของโลกให้ดำเนินไปอย่างเป็นระเบียบและเป็นธรรมมากขึน ในรูปการเจรจาหลายฝ่าย หรือแบบพหุภาคี เช่น ข้อตกลงทั่วไปวาด้วยภาษาีศุลการกรและการต้า  ซึ่งเป็ฯที่มาขององค์การการต้าโลก WTO นอกจากนี้ยังมีการจัดตั้งเขตเศรษฐกิจเสรี ซึ่งเป็นการรวมกลุ่ทางการต้าทางภูมิศาสตร์ หรือภูมิภาค แต่ไม่ประสบความสำเร็จ เนื่องจากมีเพียงประชาคมยุโรปหรือสหภาพยุโรปในปัจุจุบัน ต่อมามีการจัดตั้งในระดับภูมิภาค เช่น สหรัฐอเมริกาได้ตัดสินให้เม็กซิกและแคนาดาเข้าร่วมด้วย จึงกลายเป็น NAFTA นอกจากนี้ยังมี ASEAN, OPEC, BRICS,EU,P4 ฯลฯ
           จากสภาพการณ์ดังกล่าวนี้การเจรจาการต้าแกตต์รอบอุรกวัยที่มีวัตถุประสงค์เพื่อส่งเริมให้การต้าระหว่างประเทศของโลกเป็นไปโดยเสรีและเป็นธรรม ไม่สามารถบรรลุผลได้ตามกำหนดเวลา คือภายใน พ.ศ. 2533 และยังหาข้อยุติไม่ได้ ทำให้แต่ละประเทศไม่แน่ใจว่าผลการเจรจาจะอกมาในรูปแบบใดและ

จะเป็นประดยชน์ต่อประเทสของตนมากน้อยเพียงใด จึงต่างก็หันมาให้ความสนใจการเจรจาจะออกมาในรูปแบบใดและจะเป็นประดยชน์ต่อประเทศของตนมากน้อยเพียงใด จึงต่างก็หันมาให้ความสนใจกับการเจรจาสองฝ่่ายก่อน แล้วจึงขยายการต้าเสรีออกไปทำให้แนวคิดเรื่องการรวมกลุ่ทาางเศราฐกิจแพร่ขยายออกไป เพื่อประโยชน์และอำนาจในการเจรจาต่อรอง และสร้างคงามเข้มแย็งทางเศรษบกิจในกลุ่มประเทศสมาชิก การเปิดเสรีทางการต้าจึงเป้ฯการรวมตัวกันของประเทศต่างๆ เป็นหลุ่มเพื่อลดหรือชจัดอุปสรรคทางการค้าการลงทุน ซึ่งไม่ใช่เป็นเพียงเรื่องของภาษีแต่รวมไปถึงการอำนวนความสะดวก การกำหนดกฎเกณฑ์ และการร่วมมือทางเศราฐกิจด้วย...
           การเปิดเสรีด้านบริการของอาเซียน ซึ่งเป็นองค์ประกอบสำคัญของประชาคมเศราฐกิจอาเวียนกรอบความตกลงด้านบริากรของอาเวียนริเริ่มขึ้นจากการประชุมสุดยอดอาเซียนที่กรุงเทพมหานคร เมื่อ พ.ศ. 2538 โดยรัฐมนตรีเศราฐกิจอาเซียนจาก 7 ประเทศ ซึ่งได้แก่ อินโดนีเซีย มาเลเซีย ฟิลิปปินส์ สิงคโปร์ ไทย บรูไน และเวียดนาม ได้ลงนามความตกลงดังกล่าว เมื่อ 15 ธันวาคม พ.ศ. 2538 เพื่อส่งเสริมความร่วมมือด้านการบิการและพัฒนาประสิทธิภาพของผุ้ให้บริการ ในภุมิภาครวมถึงการเพ่ิมความเท่าเที่ยมในการบริการผ่านการออกระเบียบและข้อบังคับต่างๆ ตามมาตครฐานด้านความตกลงทั่วไปวาด้วยการต้าบริการขององค์การการต้าโลก โดยตั้งเป้าหมายให้ความตกลงต่างๆ เป็นที่ยอมรับกันในภายใน พ.ศ. 2558 ในชั้นแรกความตคกลงว่าด้วยการต้าบริากรในอาเซียนได้ครอบคลุมถึงสาขาการบริารต่างๆ เช่น การเงิน การขน่งทางทะเล การขนส่งทางอากาศ การสื่อสาร โทรคมนาคม การท่องเที่ยว การก่อสร้างสาขาบริการธุรกิจ

           อย่างไรก็ดี ในการประชุมการเปิดเสรภาคบริการอาเซียนในรอบที่ 4 ในช่วงระหว่าง พ.ศ. 2548-2549 ได้มีการขยายขอบเขตการเจรจาเปิดเสรีให้รวมทุกสาขาบริการ โดยเฉพาะในด้านการบริการและการท่องเที่ยว ที่เป็ฯสาขาสำคัญที่จะมีการเร่งรัดตามข้อตกลงทั้งในด้านการบริการในโรงแรม และร้านอาหาร การท่องเที่ยว ผุ้ประกอบการท่องเที่ยว และด้านมัคคุเทศก์ ซึ่งเป้นธุรกิจการบริการที่มีความดดดเด่นของภูมิภาคการเปิดเสรีภาคบริการเสรีในอาเวียน ยังได้กำหนดเป้าหมายระับการเปิดตลาดด้านการบริการที่จะให้ขจัดข้อกีดกันสำหรบการให้บริการข้ามพรมแดน ข้อจำกัดในการบิรโภคข้ามพรมแดน และการสร้างความเท่าเที่ยมให้กับนักลงทุนในอาเวียนในการจัดตั้งธุรกิจและถือ หุ้น ดดยเฉพาะในสาขาเร่งรัดด้านการบริากรและการท่องเที่ยวที่นักลงทุนอาเซียนจะมีโอกาสถือหุ้นในกิจการของสาขาดังกล่าวในแต่ละประเทศได้ร้อยละ 70 ใน พ.ศ. 2556 และสาขาอื่นๆ จะมีการปรับสัดส่นการถือหุ้นลักาณะนี้ได้ใน พ.ศ. 2558
            การเปิดเสรีทางการต้าภายใต้ประชาคมเศราฐกจิอาเซีนจะทำให้เกิดการไหลเวียนของสินค้าบริากร การลงทุน เพราะสินค้าที่จะไหลเข้ามาก็คือด้านการเกษตรที่ราคาถูกว่สินค้าเกษตณภายในประเทศ แต่สินค้าที่จะไหลออกก็คือด้านอุตสาหกรรมจากอุตสาหกรรม ขนาดใหญ่ รวมท้งการไหลเวียนของการลงทุน เมื่อภาคธุรกิจสามารถย้ายการลงุทนได้อย่างอิสระ ก็ย่อมเลือกประเทศ ที่ค่าแรงถูกที่สุดเพื่อให้ต้นทุนราคาถูกที่สุด เรียกได้ว่าเป้นการย้ายทุนหาแรงงาน ซึ่งแน่นอนว่าจะเกิดผลกระทบต่อแรงงานไทยแน่นอน ซึ่งนอกจากจะกระทบแรงงานไร้ฝีมือแล้ว ยังกระทบถึคงแรงงานฝีมือย่างแพทย์ พยาบาล หรือสายสุขภาพ  จาก ประเทศฟิลิปปิสน์ก็เริ่มทยอยเข้ามาในไทยแล้ว
     

 ส่วนดอากสที่ชุมชนจะได้รับจะพบว่ามีโอากสทางเศราฐกิจค่อนข้างน้อย สินค้าเกษตรราคาถูกที่เข้ามาอาจทำให้มีวัตถุดดิบราคาถูก แต่จะสามารถพัฒนาและยกระับได้อรือไม่ และยังมีโอากสได้แรงงานไร้ฝีมือในระคาถูกลงเพราะแรงงานจากประเทศอื่นเขามาในไทยอย่างเสรีมากขึ้น ที่ผ่านมาประเทสไทยมองการเข้าสู่ประชาคมเศราฐกจอาเซียนเพียงด้านเดียว คือด้านเศราฐกิจ ทั้งที่ยังมีอีกถึงสองด้าน ให้ต้องนึกถึง คือด้านการเมืองและความมั่นคงของอาเซียน และด้านสังคมและวัฒนธรรม แต่ก่อนที่ประเทศไทยจะเปิดเสรีทางการต้าภายใตจ้ประชาคมเศราฐกิจอาเซียน อย่างเต็มตัวนั้น ควรจะต้องเรียนรู้ประเทศเพื่อนบ้าน ทำความเข้าใจถึงวัฒนธรรม ความแตกต่างในด้านต่างๆ ระหว่างประเทศในอาเซียนเสียก่อน
           ใน พ.ศ. 2534 ประเทศไทยในฐานะประเทสสมาชิกได้เสนอแนวความคิดในการจัดตั้งแขตการต้าเสรีอาเซียน ในการประชุมรัฐมนตรีเศรษฐกิจอาเซียนครั้งที่ 23 ที่กัวลาลัมเปอร์ ประเทศมาเลเซีย ที่ประชุมมีมติให้มีการจัดตั้งเขตการต้าเสรีอาเซียน และในปีต่อมา ในการประชุมสุดยอดอาเซียนครั้งที่ 4 ที่ประทเสสิงคดปร์ ได้มีการลงนามข้อตกลงว่าด้วยการใช้อัตราภาษีศุลกากรพิเศษที่เท่าเทียมกันสำหรับเขตการต้าเสรีอาเซียน เพื่อให้การค้าภายในอาเซียนเป็นไปโดยเสรีภายใต้อัตราภาาีศุลกากรระหว่างกันต่ำที่สุดและปราศจากข้อจำกัดที่ไม่ใช่ภาษีศุลกากร และเพื่อดึงดุดการลงทุนจากต่างประเทศให้เข้ามาสุ่ภูมิภาคอาเซียน รวมทั้งเพื่อเตียมพร้อมสำหรับสถานการณ์เศราฐกิจและการต้าดลกที่เสรียิ่งขึ้น จากผล

การเจรจาทางการต้าแกตต์รอบอุรุกวัย นอกจากนี้มาตการนี้ยังเป็นกลไกสำคัญให้ประเทศสมาชิกดำเนินการให้บรรลุวัตถุประสงค์ร่วมกันภายในกำหนดระยะเวลา 15 ปี เริ่มตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม พงศ. 2536 ต่อมาใน พ.ศ. 2537 ในการประชุมรัฐนตรีเศราฐกจิอาเซียน ครั้งที่ 26 ที่จังหวัดเชียงใหม่ ได้มผลสรุปทางด้านการปรับปรุงระยะเวลาในการดำเนินการตามข้อตกลงว่าด้วยการใช้อัตราภาษีศลุกากรพิเศษที่เท่าเที่ยมกัน ดดยให้ลดระยะเวลาของการดำเนินการตามข้อตกลงอัตราภาษีพิเศษที่เท่ากันของประเทสสมชิกอาฟตา จาก 5 ปี เหลือ 10 ปี หรือให้เสร็จสิ้นภายในวันที่ 1 มกราคม พ.ศ. 2546 เพื่อให้ระยะเวลาในการปกิบัตตามข้อตกลงก่อนข้อตกลงทั่วไปว่าด้วยภาษีศุลกากรและการต้าแกตต์
          โครงการเตรียมความพร้อมและสร้างเครอข่ายความร่วมมือภาคอุตสาหกรรมการผลิต เพื่อรองรับประชาคมเศราฐกิจอาเซียน สังคมและวัฒนธรรม และเมื่อการต้าระหวางประเทศในโลกมีแนวโน้มกีดกันการต้ารุนแรงขึ้น ทำให้อาเวียนได้ไันมามุ่งเน้นการกระชับและขยายความร่วมมือด้านเศรษฐกจิการต้าระหว่างกันมากขึ้น ทำให้อาเวียนได้หันมามุ่งเน้นการกระชับและขยายความร่วมมือด้านเศรษฐกิจการต้าระหว่างกันมากขึ้น อยางไรก็ตามก็ยังมีวัตถุประสงคืในเรื่องการส่งเสริมการพัฒนาเศราฐกจิ สังคมและวัฒศนธรรมในภุมิภาค ภาคการรักษาเสถียรภาพทางเศรษฐกิจและความมั่นคงในภูมิภาค และการใช้เป็นเวทีแก้ไขปัญฐหาความขัดแย้งภายในภูมิภาค
         

ตลอดระยะเวลาที่ผ่านมา การดำเนินงานความร่วมมือด้านเศรษฐกิจของอาเซียนมีความคืบหน้ามาตามลำดับ ไม่ว่าจะเป็นการจัดทำเขตการต้าเสรีอาเซียน ซึ่งเร่ิมดำเนินการตั้งแต่ พ.ศ. 2535 การเจรจาเพื่อเปิดตลาดการต้าบริการ และการลงทุนในภุมิภาคจนถึงปัจจบัน ผุ้นำอาเซียนได้มุ่งให้ความสำคัญกับการดำเนินกาเพื่อนำไปสู่การเป็นประชาคมเศราฐกิจอาเซียนภายใน พงศ. 2558 ซึ่งเร็วขึ้นกว่ากำหนดการเดิมที่ผุ้นำอาเซียนได้เคยประกาศแสดงเจตนารมณ์ไว้ตามแถลงการณ์บาหลี

            - บางส่วนจาก "ผลกระทบของการเปิดเสรีในอุตสาหกรรมการบริการของอาเซียนที่มีต่อธุรกิจนำเที่ยวในประเทศไทย", พีรยุทธ์ พัฒน์ธนญานนท์, วารสารวิชาการการตลาอและการจัดการ ม.เทโคโนโลยีราชมงคลธัญบุรี, ปีที่ 2 ฉบับที่ 1 มกราคม มิถุนายน พ.ศ.2558.