คำถามว่าอัตลักษณ์ของคนไทยคืออะไร และคนไทยจะสามารถรักาาอัตบักาณ์ของตนไว้ได้นานเพียงไรในกระแสแห่งการเปลี่ยนแปลงเช่นทุกวันนี้คำว่า "อัตลักษณ์" นั้นหมายถึงอะไร ซึ่งถ้าพูดกันง่ายๆ ก็คือสิ่งที่แสดงถคึงความเป็นตัวตนของตนไทย ซึ่งส่วนหนึ่งก็จะเป็นลักษณะของตัวตนภายนอก เช่น กิริยาท่าทาง ภาษา และการแสดงออกต่อบุคคลอื่น กับลักษณะของตัวตนภายใน ได้แก่ ความรู้สึกนึกคิด นิสัยใจคอ คตินิยม ความเชื่อ และส่ิงยึดเหนี่ยวจิตใจ
ในสมัยก่อนนั้น เมื่อพูดถึงคนไทยในสายตาของชาวต่างประเทศ ก็คือการย้ิมแย้ม จนไ้ดรับสมญาว่า เป็น แลนด์ออฟสไมล์ หรือ ดินแดนแห่งรอยยิ้ม ถัดมาก็คือ การเป็นมิตรกับชาวต่างชาติ และความเอื้ออารี
โดยปกติคนไทยมักจะเป็นคนที่สุภาพเรียบร้อย รักสนุก ชอบความสะดวกสบาย และเก็บความรู้สึก..นอกจากรอยยิ้มแล้ว คนไทยไม่ค่อยแสดงอะไรออกมาทางสีหน้าหรือากัปกิริยา ไม่ว่าจะชอบหรือไม่ชอบ จะเห้นด้วยหรือไม่เห็นด้วย ดังนั้น จึงออกจะเป็นการยากที่จะคาดเดาความหมายจากรอยยิ้มของคนไทย
ขณะเดียวกันก็มีบางคนที่มองโลกในแง่ร้ายดล่าวว่า ลักาณะสำคัญของคนไทยได้แก่ การไม่เคารพกฎเกณฑ์กติกา และถือเอาความพอใจของตนเป็นหลัก การเจ็บแล้วไม่รู้จักจำ การไม่รักษาเวลา และไม่รักษาคำพูดสำหรับลักษณะของตัวตนภายในก็มาจกการอบรมสั่งสอนจากครอบครัวและโรงเรียนในวัยเด็ก ขนบธรรมเียมต่างๆ ศาสนา และลหักปรัชญาที่นับถือ เนื่องจากคนไทยส่วนใหย่นับถือพุทธศาสนา ดังนั้น คำสอนทางศาสนาพุทธจึงเป็นส่ิงที่อยุ่ภายในจิตใจของคนไทยจำนวนมาก ไม่ว่าจะเป็นเรื่องศีลเรื่องธรรม รวมทั้งแนวคิดในเรื่องกฎแห่งกรรม ทำดีได้ดีทำชั่วได้ชั่วการให้อโหสิกรรมหรือการปล่อยวาง จนบางครั้งดูเหมือนคนไทยจะเป็นคนที่เรียบเฉพย ปราศจากอารมณ์และความรู้สึกที่รุนแรงเช่นคนชาติอื่น
ย้อนกลัยมาถึงเรื่องอัตลักษณ์ของคนไทย แน่นอนว่าสังคมไทยในปัจจุบันเปลี่ยนแปลงไปจากอดีต และคนไทยก็มิได้มีสภาพชีวิตที่่คล้ายคลึงดันเช่นอดีต แต่มีความแกตต่างกันทางอาชีพสถานะเศรษฐกิจ ความเป็นอยู่ และความคิดเห็น ค่อนข้างสูง ดังนั้นการที่จะระบุว่าสิ่งใดคืออัตลักาณืของคนไทยในปจจุบัน จึงเป็นเรื่องยากกว่าในอดีต อย่างไรก็ตาม อาจจะกล่าวโดยรวมได้ว่าคนไทยเป้นคนที่มีพื้นฐานจิตใจที่ดี เป้นพวกสุขนิยม ชอบอะไรที่ง่ายๆ สบายๆ ไม่ชอบเรื่องที่ยุ่งยากซับซ้อนความจริงไทยก็เป็นคนแบบนี้มานมนานกาเล อย่าน้อยๆ ก็นานก่อนที่จะมีคนคิดเรื่องอัตลักษณ์นี้ขึ้นมา ส่วนลักาณะเฉพาะตัวของคนไทยจะดีหรือไม่ดีอย่างไรในสายตาของคนอื่น ก็อย่าไปสนอกสนใจมันเลยครับ เพราะยังไงเราก็เป็นของเราแบบนี้ไม่สามารถแก้ไขให้เป็นแบบอื่นได้และมีควมสุขตามอัตภาพกับการเป็นตัวตนของตัวเอง
คิดอีกด้านหนึง ประเทศอาเซียนอื่นๆ ต่างหาก ที่น่าจะเป็นห่วงเรื่องการรักษาอัตลักษณ์ของพวกเขา เมื่อมาใกล้ชิดสนิทสนมกับไทยhttp://www.komchadluek.net/news/politic/165772
อัตลักษณ์ไทยอะไรกัน...นิธินันท์ยอแสงรัตน์(ผู้เขียน)
เขียนเรื่องอัตลักษณ์ไทยเพราะมีผุ้ถามว่า ทำไมชอลตั้งข้อสงสยเรื่องความเป็นไทย ไม่ดีหรือที่ไทยมีความเป็นไทย หรือมีอัตลักา์ไทยที่แสดงให้เห็นความยิ่งใหญ่ไม่เหมือนใครของไทย
อันที่จริง "อัตลักษณ์ชาติ" เคยเป็นหัวข้อสำคัญในการสนทนาของผุ้คนแทบทุกชาติเมื่อหลายสิบปีมาแล้ว ปัจจุบัน มุมมองเรื่องนี้เปลี่ยนไปมาก ผุ้คนเลิกพูดเรื่องอัตลักษณ์เดียวจากส่วนกลาง แต่หันไปพูดเรื่อง "ความหลากหลาย" ด้วยเหตุที่ว่า ผู้คนในแต่ละชาติล้วนมีความเป้นมาหลากหลายจึงมีวิถีชีวิตหลากหลาย
คำอธิบายชุดเดียวเรื่องอัตลักษณ์ ย่อมไม่สามารถอธิบายอัตลักษณ์ของคนทั้งชาติซึ่งล้วนเป็นองค์ประอบสำคัญของชาติ น่าคิดว่าเรามักคิดถึง "อัตลักษณ์" เมื่อจะต้องพุดเรื่องความย่ิงใหญ่ของชาติ ไม่ว่าเพื่อปลุกใจให้ฮึกเหิมยามสงคราม หรือเมื่อผู้ปกครองต้องการให้ประชาชนรวมพลังเป็นปึกแผ่นเพื่อกระทำการบางอย่างตามความประสงค์ของผุ้ปกครอง ผุ้ปกครองคือผุ้กำหนดอัตลักษณ์ชาติให้ประชาชนเชื่อและยึดถือ มิใช่ประชาชนกำหนดให้ผุ้ปกครองเชื่อและยึดถือ
ผุ้ปกรองจึงสามารถอ้างอัตลักษณ์ชาติ เข้าควบคุมหรือำหนดพฤติกรรมคนในชาติซึ่งถือเป็บริวาร "ภายใต้" การปกครอง ให้ประพติปฏิลติตนตามแบแผนที่ผุ้ปกครองกำหนด เพื่อ "ความเป็นหนึ่งเดียว" หรือ "ความมั่นคง" ของชาติ(อันหมายถึงกลุ่มผู้ปกครอง)
ปัจจุบัน ผู้คนจำนวนมากในสังคมดลก เชื่อเรื่องการยอมรับและเคารพความเสมภาคเท่าเทียม ตลอดจนความแตกต่างหลากหลายของผุ้คน มากกว่าเรื่อง "หนึ่งเดียวอันมั่นคง" หรือ "ฉันเท่านัน ดีที่สุดในโลก" หลายๆ ประเทศเช่น อังกฤษ คนส่วนมากเลิกพุดเรื่อง "อัตลักษณ์เดียว" ของชาติกันไปแล้ว ซึ้ยังเสนอเรื่องอัตลักษณ์นอกกรอบคิดเดิมที่เกาะเกี่ยวอยู่แต่กับเรื่องวศาสนา ความเชื่อ พิธีกรรม การแต่งกาย ศิลปะการแสดง เสื้อผ้า อาหารฯลฯ ไปเป็นเรื่องบทบาทการเชิดชูเสรีภาพ ประชาธิปไตย และศักดิ์สรีมนุษย์ ของผู้คนในประเทศ เป็นต้นhttps://www.matichon.co.th/news/524462
ส่วนคนไทยจำนวนหนึ่ง ยัวอยากเชื่อว่าไทยมีอัตลักษณ์ "แช่แข็ง" สืบทอดจากอดีตอันรุ่งเรืองและยิ่งใหญ่กว่าใครๆ ไม่เคยเปลี่ยนแปลง เชน มีความเป็นพุทธแท้ มีอาหารไทยแท้ มีชุดไทยแท้ มีบ้านเรือนแบไทยแท้ และมียิ้มสยามแท้ซึ่งงดงามที่สุดในโลก รวมถึงเชื่อว่าอัตลักษณ์แช่แข็งคือความมั่นคง ใครตั้งคำถามเกี่ยวกับอัตลักาณ์แช่แข็งจึงอาจถูกชีหน้าว่าเลว ไม่รักชาติ ไม่ยินดีทำความเข้าใจว่า อัตลักาณืของแต่ละสังคมมีความเคลื่อนไหวเปลี่ยนแปลงตลอดเวลา เช่นเดียวกับชีวิตผุ้คน ดังนั้น อัตลักาณ์ไทยปัจจุบันย่อมไม่เหมือนอัตลักษณ์อยุธยาเมื่อหลายร้อยปีกอ่น อีกทั้งไม่เหมือนอัตลักษณ์รัตนโกสินทนยุครัชกาลที่ 1
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น